Ата жолы кітапханасы

Әрбір халықтың тарихта өзіндік орны шежіресі қалыптасып сол шежіре заман ағашының шегін ерекшелігін білдіріп тұратын ұлтық тілі болып табылады. Ал ұлтық тілмен бізге көрінбейтін нәсілдік үнімізді ұрапақтарға қалай үйретіп, әрбір пенде өз дауысымен әуезділігімен қалай ерекшеленеді? деген сұраққа ғылымда нақты жауап жоқ. Ол белгіні аманаттар айнасы діл деп атайды. Діл адам баласының тіл еңбегінің көрнісі. Жаратушы тарапынан алған жалақысы ұлтық белгісі. Адам баласы айнада өзінің тән бейнесін қалай көріп тамашалағанымен, бірақта шамалыдан кейін ұмтылып қалады. Сөйлеген сөзде сол сияқты уақыт өте ұмтылып жоғалып отырады. Бірақ біздердің білмейтініміз сол сөздеріміз, істеріміз арқылы екінші бейнеміздің яғни көлеңкеміздің қалыптасатыны және оның нақты (материялды) заттық, нәрселік көрнісі қанда пайда болып, жұлдызға айналатыны әзірше беймәләм. Әрбір адам баласының өзіне тән болатын 11 жұлдызы осы тілмен сөздің, іске айналған көрнісі ар болып, бейнеленіп қайта діл болып өмірге келетіні ақирет заңдылығы. Ал діл қалай қалыптасады? Алғашқы жаратылыс періштелерінде қанат болған жоқ еді. Жаратушымыз сондықтан қанатты (қан+ат) өздігімен қозғалып іс әрекет жасайтын, өзін -өзі басқара алатын күрделі періште Адамды жаратты. Сондықтан «қан» мен «ат» адамзаттың жүктелген басты аманаты. Қанымыз тегіміз, нәсіліміз, берген уәдеміз ал атымыз- қасиетке көркем есімдерге мықты сөзге айналып, жанға сосын нұрға түрленіп барып бастапқы жаратылыс егесіне, жарат+қанға қосылуымыз керек. Олай болса аманат нәсілдік уәдені, ар-ұятты сақтау және оған әрбір пенде өз даусын қанға жазу керек. Ар –ұят біздің жаратқаннан берген өмір суына берген жауабымыз. Ар-ұятық мөлшеріміз 11 жұлдызбен бейнеленіп, қолға жазылып, (10-саусақ және қол) әрбір пендесінің қанында өмір суы болып қызмет етеді. Өлім, тағдыр жазуы да осы ділдік ерекшелігімізге тәуелді болады. Әрбір адам баласының қанында қызметке тұрған қылықтарымызды сынайтын немесе қорғайтын ішкі даусымыз тіліміз, ұлтық діліміз. Діл негізінен әйел затынан анамыздан келеді. Діл қазынасы ар-ұятымыздың қоймасы әйелдерімізде. Ділдің енді жұбы бар ол сөз. Сөздің негізі бес қуаттпен қаланы, сөз өнерімен 6-мен бекітіледі. Сөз еркектен қабырғадан! Тіл сұйықтан, жеңілден ауырға, қаттыға бейнелеуші немесе иістен тәтіге балға айналу керек болса, керісінше сөз тіл арқылы қаттыдан жерден сұйыққа «майға» айналу керек. Тілсіз сөз өнбейді, сол сияқты сөз тілге тәуелді түрде ғана өседі. Осы екі қабілет пен қасиетің нәтижесі діл болып қалыптасады. Бірақ ділдің шамасы үнмен әуезділігімен, дыбыспен әрекетесуімен яғни әр елдің ән-күйлік қасиетілігімен мақамымен өлшенеді. Оның қазақ үшін жоғарғы белгісі 147 санын (қоңыр) яғни ақиретке ашылатын есіктің белгісін береді. Мұхаммед пайғамбарымыздың шапағатық белгісі! Адамзаттың дінді толық мегеру белгісі. Бұл сан ішкі дауыс болып, адамзат үшін бүкіл саналы қозғалыстың тіршілік қабілетін қамтитын барлық қажетіліктердің шектерін анықтайтын салқын ойлардың толық есебі. Сондықтан ар-ұят деген тәндік нәрсе емес, тылсымдық жан сақтау қазынасы сандар жүйесі. Олай болса ар-ұят дегеніміз мыңдаған куәгерлер. Адаммен бірге қайда да болса бірге жүретін мәңгі төреші, қоғамдағы пікірлерден, көз қарастардан жасырын жатқан нәрселерді көріп, біліп, сезіп шектен шығып кеткенде бағдар беруге тиісті пенденің адамгершілік шамасы парасат қуаты. Жамандықпен, зұлымдық араснда адам баласының ар-ұяты делдалдық қызметте арашашы болып тұрады. Бірақ ол, адам баласының барлық адамгершілік қағидасын қамтып басқаруға құдіретті емес. Адам баласы ар-ұятың даусын естімей адамгершілікке жат қылықтарды, жат үндерді сіңіру барысында өзге текті де бойына сіңіріп, өзін-өзі теріске шығару еркіндігіне ие болады. Ондай ахуалға ұшыраған пенде бастапқыда өзін-өзі мүжумен , жайсыз жағдайды сезінумен уақыт өткізсе, уақыт өте келе ондай жағдайдың үнемі әдетке, қылыққа көрніске айналады. Ондай пенде енді керісінше адамгершіліке жат пиғылдарға қолдау беріп, адам баласының өзін-өзі жойыуға, қоғамға жат әрекетерге көмектеседі. Осындай ар-ұятың ішкі көрнісі ділдің қараңғылыққа түсуімен адам баласының әр түрлі қан азу аурулары пайда болады. Кейде ондай адам баласы өзімен-өзі жеке қалуға қорқады да үнемі жағымсыз көпшілік даңғаза у-шу мылжың сөздерге толтырылған басылымдар, мәнсіз мағынасыз отырыстарға құмар болып, уақытын тек демалыстармен, ішіп жеумен өткізуге тырысады да семіздік ауруы немесе қатып, семіп тірілей өртене бастайды. Бұндай іш пікірімен және тәнімен, нәпсісімен және жанымен қайшылыққа түскен пенде енді өз-өзімен бетпе келуге қорқып, ақыл беруші адам баласын, дінді жек көріп және онымен қатар тек енді ішкі қажетілікке емес қоғамдағы сырқы көрніске, өзін ерекшелеп, сыртын бояп мақтанға, имансыздыққа құрылған істерді, әдеттерді жақсы көрумен бірге мақсат, мүдесі, ниеті мақтан естуге құрылған өз-ара бақталасқа, қызғанышқа бедел жинауға құрылған тіршілікке айналады. Кейде шектен шығып шалығу сезімдері пайда болып, өзін-өзі әртүрлі құрбандыққа немесе жұртты таңқалдыру мақсатында түрлі шығармашылық ойлап тауып, өзгеше бір ақылы сау адамның көз қарасымен жындылар бейнесін ойнай бастайды. Бұдай жағдайдың жеке пенделерден енді көпшілік үлгісіне айналып, құдайдың алдында, ата-ана, салт-дәстүрінің кінәлі болу қорқыныш сезімдерін жойып, керісінше жалғандықа құрылған билікпен, кедей болып қалу, сүйгенінен айрылып қалу, біреулерге сырт көзге әдемі көрінбей қалу, өсекке қалу, ауырып қалу т.б жалған сезімдердің қорқынышына түсіп, үнемі осындай жағдайға түсуіне өзін емес өзгені және өмір сүрген ортаны, отанын кінәлау әдеті пайда болады. Яғни ділдің жоғалуымен діннің жоғалуы пайда болады. Бұдай жағдайдың ақылы сау бірақ есі кем білімді, ілімді тең ұстай алмағанда да ғұлама, ел басқарушы, жазушы, ақын және діншілер арасында да пайда болады. Олай болса ділді таза ұстамай дінші болуда мүмкін емес. Қоғамға, елдің азып тозып апаттарға, жоғалуға апарып соқтыратын ең қауіптісі ділдің жасырын сынағы елді басқаруға бұйырылған пенделердің тілінің азуынан пайда болады. Сондықтан «Залым ғалым мен арамза надан молда» халықты аздырушы, азғырушы елге ділге келген діннің басты сөз сынағы. Тіл алғыштық деген екі жүзді семсер сияқты қасиетті ұғым бар. Егер тұрақты ата-бабаларымыздың қалыптастырған әдет-ғұрпынан қашықтасаңыз кінәлі ар-ұяттық тіл алғыштық пайда болып, мейлі қандай дінші болсын адасуға ұшыратады. Ал таза ар-ұятық тіл алғыштық ішкі ділдің дауысына негізделгенде ғана сыртқы кейбір жасанды шектеулерге бағынбайтын ішкі еркіндікті қалыптастырады. Ондай жағдай аманаттарға адал болудан ғана туындайды. Негізінен ар-ұят біздің өзімізге -өзіміз берген жауабымыз, ішкі меніміздің дауысы жемісі қан тазалығы діліміз. Қоғамда ар-ұят ұғымының өзгеріске ұшырап өлшемінен айрылғанда бай және игілікті адамдарға да әсер беріп, өмірлік сенім негіздері тұмшаланып, олардың мінездері өте тайғанақ, өзге елдің әдетіне құштарлықтары басым болып жеке бастарының ғана мүдесін ойлайтын жалпы халықтың мүддесінен оқшауланып өмір сүре бастайды. Аманаттар мүлде ескерусіз қалғанда бүкіл елге келетін әртүрлі апаттардың жиілеуімен, адамдардың өмір жастарының қысқаруымен әйел, бала ауруларының жалпы халықтық рухани мүгедектігімен, бірі тойып, бірі тоңып секіріп, жалпы халықтың орға құлау сынағының үкімі жүреді. Бұндай жағдайға түскен елдерге жаратқан тарапынан тағы міндетті түрде қосымша ерекше белгілер түсіп, жаман сауатсыз көрінген — білімдіге, әлсіз- күштіге, қаситсіз- қасиеттіге айналып, жаманнан адам айтса нанғысыз жақсылар пайда болып, жақсыдан бір үзім нанға алғысыз жамандар шығып, тылсымнан ерекше құбылыстар жүріп, тақ таласы, бақ таласы дін таласы, сияқты ел ішінің өз-ара тілдер соғыстары жүру тарихи оқиғалар жалғасы болып табылады. Бұған басты себеп жалпы ұлтық ділдің әлсіреуінен ел басқарушылыққа бұйырылған білімділердің сөз түсіну қабілеттері жоғалып, жүректері жабылып, ойлау қабілеттері әлсіреп, тек өзге жұртың жылтырына еліктеумен жерден табан ажырап, оқыған ғана біліммен ойланудан жүректері мөрленіп, естіседе естімейтін, көрсе де көрмейтін тәккапар мен-мен тұлғалардың қалыптасуымен сабақтасып аяғы елге келетін қасіретермен, жаратқаннан сынақтар түседі. Ол үшін ділді түзеу үшін әйел затының ар-ұятын қалпына келтіреу керек. Сонда үн түзеліп дүниеге дені сау ұрпақтар келіп тіл түзеледі. Әйел халқының өзін-өздері теңдік алып түзеліп қоғамды алға жетелеуі адамзат тарихында болмаған, бастық болуға, жаратушыданда тиым салған. Әйел заты тілді түзеуші, қалыптастырушы өмірдің өзегі болып табылғанмен жандағы сөз түзелмей тіл түзелу мүмкін емес. Жан қашанда тілді басқарушы қызметінде болу шарт. Сондықтан тілді, ділді қалыптастыру үшін әуелі сөз түзелу керек. Сөз-тек нәсілдік бастаудан нәр алады. Сөз-ер-жер-отан. Сөз түзелсе ел (әйел) түзеледі, ал ел ол ұлтың рухын қалыптастырады. Рух-рұхқа айналса ғана таза ақыл! Елдің сөз түсінігі қалыптасып есі кіріп, әйелдеріміздің еркектен ұялып етегі жабылып, сосын еркектерімізде басымызды жылы ұстап, аяғымызды күтіп, шалбар киген аталып, болашақ ұрпақтарымыздан және бір-бірімізден адамша ұяла білсек, ар-ұятымыз елдік ұждан болып, құдайдан қорықпаған елдерден қорқып, іргеңді аулақ салып, өзіңнен-өзің ұялудан ғана бақыттың бақшасы көркем сөз болып өркенін жайып өркениетті елміз деп мақтануға болады. Өркенің-ақ болып, ниетің иманға, тазалыққа айналғандағана ділдің үні күй болып, шабытқа айналып шалқытып, іздесең сөз табатын ақылға, тыңдасаң бой балқытар нақылға айналады. Сондықтан Мағжан атамыз; Іздесем сөз табатын ақыл бар ма? Тыңдасам бой балқытар нақыл бар ма? Есіл сөзім есепсіз босқа кетсе, Обалы жаулығы жоқ қатындарға,-деп қазақтың әйелзатына жаулығын аяқ асты қылып ділін жоғалтпауды аманаттаған сияқты. Ал ол үшін сөзімізді түгелдейік! Болмаса…