Мазһабтың талабы және діни жол. Масһабшылар қателіктері және ата дәстүрі.

Жоғарыда басылым басында ескерткендей бұл басылымның мақсаты да ниетіміз де қазақ арасында дау туғызу емес кероісінше бірлесудің және елімізге келген жаратқаннан діни сынақтардан шығынсыз аман-есен өтіп «жүзге бөлінгеннің жүзі құрсын» деген дін қандастықтың бауырмалдық, сүйіспеншілігін қалыптастыру. Оған керекті басты шарт тек ғылым-білімнің жолы діни сауттылықпен халықтың көкірек көзін ашу. Ал, діни немесе басқалай философиялық, психологиялық, шығырмашылық, түрлі өнер ғалымдықтарының негізгі шартарының бірі пайғамбар өсиетерінің (хадистерінің) түсінігін осы заман білім ғылымының түсінігіне, шаруашылық әдістеріне пайдалы, пайдасыз жақтарын анықтаумен адамзаттың парасытын жетілдіру заман талабымен сәйкестендірумен анықталады. Ал біздің негізгі тәрбие бастауымыз дін ғылымыздың пікірлері бойынша барлық мәдениет парасатымыздың өркендеуін 10 ғасырдан да бұрын ислам ғылымдары біздерге көрсетіп бергенге ұқсайды. Мысалдармен дәлелдерге жүгінсек; «Қазіргі таңда хадис кітаптары алдымызда, қай хадистің сахих,ал қайсысының әлсіз екенін де белгілі. Олай болса, мәзһаб ұстанудың қажеттілігі жоқ-дейтін түсінік мүлде дұрыс емес. Біріншіден «фиқһта тек қана сахиқ хадистермен емес, кейде әлсіз хадистермен де амал етеді.» ( Дін мен Діл;21-бет) Осыдан кейін оқушының атақты муфтият ғалымы күдіктенбесі үшін; сахих, мутауатир, ахад деген хадистердің исламдық қабылданған сөз өлшемдік бірліктері мен ақылын өлшейтін 4-түрлі шарты бар екенін көрсетіп кетіпті. Бірақ ондай пайғамбар өсиеттерін адамзат және бүкіл әлемнің сөз ғылымының жетіліп кейбір түсініксіз болған аяттардың (хадистердің) болашақта ғылым білімі құранның үндерінің ашылу құпиясымен айқын болатынын ескермей әлем халқы үшін тек надандық дәуірлерде, қарапайымдап түсіндірілген сөз өлшемін ғана пайдалану керек екен. Бұл жерде философия, психология ғылымы да тек мазһабқа бағынбаса адасады деп түсіндіреді. Бірақ сүйікті пайғамбарымыздың асыл сөздерінің ғылыммен өлшеп ақ қарасын заманына қарай философиялық, психологиялық (жан сырлық) өлшемін сан арқылы белгілеп анықтау керек екенін мүлде ұмыттыруға тырысып, бөлшектеп қазіргі ақыл-ой жетістігімен салыстырғанда надандық бастауларға тірейтінін ескермеген. Және әрбір өлшемнің халық аралық шамасы болып хадистердің күшті, әлсіз, жарамсыз екенін арқанмен бе, шелекпен бе, әлде сумен бе, дауыспен бе, үнмен бе әлде ғылымдағы белгілі өлшем бірліктеріне жүгіну керек пе, екінші басына не қойып, кіммен, немен салыстырып пайғамбар өсиеттерін өлшейтінін жазбай кетіпті. Абай атамыздың ескерткеніндей; жақсыны жақсымен салыстырып қана ажыратады. Ал пайғамбар өсиетерін қандай онан да жақсы сөз ұғымдармен салыстырып айқындағандары белгісіз. Мүмкін өздерінің құпиясы шығар? Жақын білетіндеріңіз сұрап аларсыздар. Бірақ керісінше әлем ғылымдарына әзірше құпия, бірақ діншілерге белгілі өлшем бірлігі бар екен. «Тура тапқанға-екі, қателескенге бір сауап.» «Кімде кім иждиһад етудің нәтижесінде ақиқатты дөп басса, онда оған екі сауап беріледі. Ал қателессе, бір сауап беріледі.» (36-бет) Ақиқат деген қоян сияқты немесе шыбын сияқты екенде бірақ аяқпен қалай «иждиһад» жасап дөп басуға болады? Міне бақытты уайымсыз өмір деген, намаз оқып, мазһабты ұстанып жалаң аяқ, жалаңбас жүріп-ақ ақиқатты аяқпен боқ басқандай басып жүрсеңіз жанатқа кіретін кілтіңіз қалтаңызда, ұмытпай салып алатын дорба да ұстап жүру де керек шығар? Ең бастысы уайымнан құтылдыңыз, қателесіп күнә жасаңызда сауаптан құр қалмайсыз тек мешітті жағалап «намазхан» аталсаңыз болды. Енді құранан тікелей үгітін оқып, ақыл-ойыңыздың жетіліп ғалымдардың, аудармашылық, тәпсірші беделін түсірмеуіңіз үшін және ең басты сауап жинаудың исламдық әлем діндерінен бөлек әдісі; «Ең бастысы, Құран сөздерінің оқыған адамды жалықтырмауында. Мысалы, аударманы бірнеше рет оқыған адам жалығары сөзсіз. Ал Құран сүрелерін оқыған адам түсінбесе де ерекше рухани ләзат алады… Оқылған Құранның әрбір сөзіне, тіпте әрбір әрпіне сауап жазылатындығы көптеген хадистерде білдірілген. Ал кез-келген аударма Құранның дәл өзі болғандықтан, оның әрбір әрпіне сауап жазылу ерекшелігі де жоғалады.» (И.Ғалымхалы. 121-бет) Бұрын қызылбастардың ойшылдық философиясы енді сіздің де қолыңыз жетіп бірге жетісетін болдық. Исламдық адам баласына немесе қазаққа өз тілінде құранды оқып өзінің күнәсін, қателіктерін жете түсініп, ақылды құлдықтан, жамандықтан босатып тәубаға келіп құран үгітін, насихатын меңгеруге болмайды да, керісінше тек арап тілінде талғамай оқи берсең рухани ләзатқа бөлінуіңмен жасаған күнәңді ұмытылып, кешіріліп сауабыңда, ден саулығың да артады ақыл иманың өзі іздеп жетіп келеді намаз оқып отырған жеріңе. Ол үшін түсініксіз сөздерді қайталаумен, қиялдың жетегінде яғни үнемі бес сезімнің яғни шеріктердің, жынның ықпалында жүрген дұрыс екен. Осындай сезімнің жетегіне түсіп, қиялдың көлігіне мініп алып; «Міне осы кезде, қоңыр даусымен азаншы ыстық ықылысымен Аллаһқа бет бұрып, тәкбір айтады. Бұл бізді қатты толқытуға себепкер ең соңғы әсерлі де нұрлы сөздер еді. Дәл осы сәтте адамның жан дүниесі толқып, Аллаһ Тағалаға түгел беріліп жүзін бұрып, «Михрабым қайдасың» деп іштей терең жылай алмаса, ол адамда нұқсандық бар.» (99-бет) Яғни адам баласының ақыл-ойының еркіндігімен жаратушы хикметін ғылымен сезіп, жүрек көзімен көру маңызды емес. Керісінше бір музыкаға, үнге берілген «фанат» жастардың жынданып аласұрған түсініксіз сабырсыздық күйге түскендей халде болмасаңыз ақылыңызда нұқсан бар яғни есіңіз дұрыс емес болғаны. Демек «намазхан» болмағаныңыз. Сондықтан құранның үгітін меңгер, насихатын, ғылымын біл деген Раббымыздың нұсқауы қате болып, оны біздер сияқты ақылға, ойға салмақ салғандар, сабырмен орындағандар серік қосады екен. Демек құранның әрбір әрпіне сауап алған арап елі басқа планеталықтар сияқты дәрежесі, жасырын құпия ғылымы болып біздер тек соларға ұқсап қана жанатқа кітіп бақытты бола алатын түріміз бар. Ал шындығында михраб-тағдыр, себеп. Абай атамыз; «Масқаралап мені тағдыр, Қылды мазақ, не шара?..Менің үшін сен жауап бер, Сенде сөз жоқ-бишара. Михрабым сен, бас ұрамын, Тіл жете алмас ғұзіріме (себебіңе) Жетпедім, не жасырамын, Гауһарімнің қадіріне...» Адам баласына жол сілтеуші таза ақылды, ғылымды гауар немесе михраб деп атайды. «Сөз түйіні, ғибадатта негізгі мәселе, сыртқы форма емес, құлшылық болғандықтан, уақытымызды қолыңды олай байла, бұлай байла сияқты ұсақ-түйек нәрселерге кетірмей, тақуалыққа көркем мінезді болуға, жартқанды көріп тұрғандай, кәміл сеніммен ғибадат жасауға, халқымыздың иманына себеп болуға, жалпы еліміздің негізгі мұқтаж нәрселеріне жұмсасақ..» (Д.Д; 43-бет) Бұл жерде ең маңыздысы намазды оқуда болып намаз оқыған адам намаз үстінде жаратқанын көретіндей (астапыралла!) сезімге яғни жартқанның сипаты ақылға сыймайтындықтан бос қиялға салынып,(жынның жетегіне еріп) өзіңді тақуа, көркем мінездімін деген сезімге бөленіп, содан пайда болған ғайып, көмес, сағымға ұқсаған мал-дүниеңді Алла жолына яғни халыққа тарат деп түсіндіреді. «Тіпті ол өзін баураған кейбір сезім ирімдері арқылы көктер мен жерді бір-бірімен бірігіп кеткендей көріп, жерден ұзап, көке ұшып, періштелердің арасына кітіп, олардың әлемінде жүргендей сезініп, ашылып, кеңейіп «мекенсіз күй кешеді. Сонда ол өзін бейне бір түпсіз тереңдікке бойлап, шексіздікке жеткендей сезінеді… адам жаны қатты жеңілдейді де, ақыл мен жүрек бір-бірімен қосылып кетеді..» (И.Ғалымхалы; 245-бет) Осындай періштелер арсында күнде ұшып жүретін «әулиелердің» соңынан егер жасыңнан дұрыс білім алмай, жаратылыс сырынан хабарыңыз болмай және өмірлік тәжірибеңіз аз болса сондай түпсіз тереңдікке бойлап, қиялыңызға тұншығып малтып жүруіңіз әбден мүмкін. Ал жүрекпен ақылдың неге бөлек жүріп намаз оқып, құранды арапша оқығанан кейін ғана некелесетінін түсіне алмадым. Керісінше ақыл жүректен шығатын еді. Бұл да бір жаратылыстың тек діншілер білетін сыры шығар? Ал іште болатын сезімнің қалай сыртқа шығып кетіп, тәңірге айналып адамды орап алатынын және бұндай жорамал ойшылдыққа Шәкәрім атамыз; «Пәнші дейді; «қайда тәңір? Дінші дейді; «менде тұр!» Екеуі де сөзге нанды, Таза ақылдан жоқ сұрақ. Пәнші нанды бес сезімге Дінші адасты жолынан. Сал ақылға, дұрысы не? Дәлелін тап жақсырақ.» Ал Абай атамыз; «Сенбе жұртқа, тұрса да қанша мақтап, Әуре етеді ішіне қулық сақтап. Өзіңе сен, өзіңді алып шығар, Еңбегің мен ақылың екі жақтап. Өзіңді сенгіштікпен әуре етпе, Құмарпаз боп мақтанды қуып кетпе. Жұртпен бірге өзіңді қоса алдасып, Салпылдап сағым қуған бойыңа еп пе?.. Жүрегіңе сүңгі де, түбін көзде, Сонан тапқан-шын асыл, тастай көрме.» Енді дін ғалымдарына сену керек пе әлде әулие аталарымызға жүгіну керек пе? Деген сауал туындайды. Әрбір нәрсені зерделеп көру үшін әуелі өлшемдерін табу керек болмаса «боғы» шығатыны даусыз. Шариғат негізгі жаратушының тиым салған және парыз, қарыз орындайтын мұсылмандық міндеттерден адамгершілік шектеулерден тұратынын түсіндіріудің де керегі жоқ. Ал масһаб не үшін керек? Жаны жаннатта болсын хазіреті Имам Ағзам осы шараиғатты терең зертеп ғылым-білімін дамытып намаз орындау құлшылық істерін көрсетіп кеткен. Сондықтан дін рәсімдерінің білімі ретінде біздер Ханафи масһабын құлшылық істері негізіне алуымыз мәндетті. Себебі Ясауи бабамызда осылай істеген. Бірақ ғылым да білім де бір орында сол заманның өлшемінде тұрақтап қалған жоқ. Адамзат түрлі ақыл-ойдың бигіне көтеріліп құран сырларының ашылып, аяттардың түсінік насихаты әулиелерге, елшілеріне оқылған сайын дін білімі яғни діни сауттылық та жетіле түсу керек және жетілді де. Оған исламның өркендеп әлемге әйгілі түрік ғұламаларының шыңғуы дәлел болады және онымен қоса мұғжиза көрсеткен әулие-әмбилердің жүздеп атын атауға да болады. Ал енді құранға жүгінсек; шариғат негізінен сандық мәні 24-болып қазығы «Нұр» сүресімен жанға, нәпсіге патшалық жасауға берілген парыз үкімдер кітабы. Енді адамзаттың бәріне ортақ «Бір» кітабы дін білімін меңгеруін иман келтіру кітабы мазһабы болып табылады. Олай болса масһаб саны 25-шы кітап «Фұрқан» 77-буынмен байланысты құлшылық кітабы болыптабылады. 24-санды кітап құранға түскен пайғамбарлар санымен байланысты 24-түрлі дін істерін меңгерудің талабын көрсетеді. Орыс халқында; «Опят 25!» деген ақылға айтуға, істердің қайталануына байланысты ұғым бар. 25-санын зертеген амаерикалықтар кино өнерінде бір секунта 24-кадр өтетін болса 25-ші кадр бейнені «Пепсикола» деген жазуды құпия жазып кинаны көрсеткенде, кино біткенннен кейін халықтың бәрі осы сусынды іздеп кеткенін анықтаған. Демек сиқырлы адам иманына, жадына жазылатын естің басқарушы ақылыл-ойға құпия әсер беретін белгі. Енді құран араптарға 32-санымен оқылса онда 32-25= 7 саны пайғамбарымызға берілген 7-аятты яғни кітапты ескертеді. Бұл кітап яғни 7-үнді құранан өз мақамыңды, ақыл иманыңды кітабыңды яғни жеке «бірді» табуың керек. Әрбір сүре саны адам жасымен де байланысты болып 25 санын екінші мүшелмен ақылдың толысу, қалыптасуы кейдк ақыл тісі шығатын кезең деп ескерткен аталарымыз. Ал інжіл 18-жастан бастап кәмелетке толу және рухты меңгеру мен өлім т,б ақирет білімін меңгере бастау кезеңі болса, 23-санымен тәураттық ғылым-білім жаратылыс сырын меңгеру кезеңі басталып 27-жас зәбурлік ілімді жын-жайтанды басқару, қарсы тұру, бақсылық, емшілік істерін меңгеруду толысу кезеңін көрсетеді. Ал өзіңе тән құраннан мақам және сәжденің сыры мен құран насихатын меңгеру кезеңі 32-жастан басталады. Демек 25-жасқа дейінгі тәрбие мен білімнің әсері, немесе құранды теріске алу 32-жасқа дейін қауіпті жас болып, бүлікшілер мен өзіне-өзі қол салу да осы жасқа дейінгі кезеңдлі қамтиды. Сонымен қалаған 4-ті парыздарды орындау яғни Абай атамыз айтқан; «Руза, намаз, зекет, хаж-талассыз іс Жақсы болсаң, жақсы тұт бәрін тегіс. Бастапқа үшін бекітпей, соңғы төртті Қылғанымен татымды бермес жеміс.» Бәрібір бірімізді яғни иманымызды келтіріп бекітпей бұл төртен пайда жоқ жеміс бермейді екен. Міне ислам әлемінің осы төртің соңына түсір имандары жеміс бермей зұлымдыққа ұшырауын Абай атамыз «Қызылбастан келген намаз имансыздыққа бастар.» деп ескерткен әулиелігі орындалды. Ал менің шырылдап қорғап жүрген ата жолының да 70-пайызы да осы тек хаждың (зираттаудың) және кейбірлері төртеудің соңына түсіп иман жемісін көре алмады сондықтан «бірді» мақамын таба алмай дін ғылымы жайына қалып сандалып кетті. Ал кейбіреулеріміз қасиеті меңгеру жолындағы кедейлік, сабырлыққа баулу сынағын және қайрымдылық пен артық хайырды дүние табу жолына, мақтанағ айрбастап керісінше ата жолын жек көрнішті етіп насихатауға ғана шайтанға жәрдемге тұрып алдық. Оған үкіметіміздің мүфтиятымыздың ақылымен араға ши жүгіртіп, жалпы халытық ақталу заңдылығын мекемелерге кәсіпке айнадыдыруға, садақамен еселеніп жүктеліп, көкірек көздерінің жабылуына заңдар шығартып, шайтан әрі қарай орға жығуға осы кемшілікті өз пайдасына шешті де, енді әлем алдында ата жолымыз секта имансыздық, серік қосу жолы болып шыға келді. Құран аяттары мазақталып, дәстүрлі дін ұстанымымыз бөлшектеліп, тек рәсімдік надандық сипатқа өтіп сондықтан елімізге сынақтар түсіп онан ешқандай қазақтыңбаласы ұтқан жоқ. Өз ағайының, бауырың әлі сырын, білімін біле алмай жатқан аруақтарыңды яғни кісіні өлтіруге үлес қостың. Сондықтан кім бір жазықсыз бір кісіні өлтірсе бүкіл адамзатты өлтіргенмен бірдей. Кісі өлтіруге негізделген масһабты діни жол қылғандардың қылықтарының да нәтижеленетін күні жақын. Ал, діни жол деп Абай атамыз ескерткен 3-иман гүлін, жұбымен 6- бәйшешек бақшасын өсіруді шектеусіздікті айтады. Ал масһабта, шариғатта жол емес шектеулі шариғаттың намаз орындаудың соңғы төрттің білімі.

Шариғат төртеуді түгелдеу; Қысқаша шариғаттың есептік мәніне тоқтала кетейік. «Нұр» сүресі адам баласының тағдырына ана құрсағында үрленген төрт сөздің нәтижеленуі болып 20х4=80 санымен құпияланған кітап болып табылады. 4-тағдыр сөзі, ал 20-тәңірлік қуаттың көрнісі Абай атамыз ескерткен; «Екі сөзбен адамды тәңір атқан» немесе «Екі асылдың сынығы едің» дегендей ана қанымен әке шауқатының дәрежесі болып табылады. Енді әрбір адам баласында Алланың нұры болып, сол нұрдың әрбір сүреден өзіне тән жақысы жаманды аяттан жазулары болады. Адам баласының 24-жасқа дейінгі тәрбиесі дұрыс болса сүредер ішіндегі аяттарының да орындарын ауыстырылып, 25-жасқа жеткенше өз шамасына қарай «бірі» яғни иманы қалыптасу керек. Ол туралы құранда 12-сүре 76 аятта «…Сондай-ақ әр ілім иесі үстінде бір білуші бар.» деп ескерткен. Ілімнен екі несібе 12-сүремен байланысты яғни түс көру дережесімен екі-игіліктің «Бақ қарасын қыдыр дарысын» дегендей белгісін алуды ескерткен. Оны Абай-Шәкәрім аталарымыз; «Ақыл құсы аспанда шарықтаса» деп немесе «Қан сонарда бүркітші шығады аңға», Бүркіт, қарға, күйкентай, әтеш, бұлбұл т.б көптеген құстармен ақылдың адам баласындағы сипаттарын суреттесе, Ғиса пайғамбарымыз «Бес торғайды екі теңгеге сатып алмайсыңдар ма?» деп астарлап ескерткен. Екі теңге адам баласындағы екі мені яғни екі ілімнің (қадым, құс ілімі) нәтижеленуімен 25 санын ескерткен. Алланың 8-сипаттық құдіретіне байланысты шариғаттыңда 8-түрі болып 9-түрлі кісілік қасиеттермен немесе 9-түрлі бұзықтыққа тиыммен мұсылман үмметінің; 8х9= 72-топтық сипаттардан, қылықтардан тұруы осы негізді білдіреді. Енді әрбір үмметтерге келген пайғамбарларға байланысты шариғат істері де алуан түрлі кітаптардан оқылады. Араптар үшін 43-ші кітап; 43-24=19 кітап негізінде інжілмен байланысты «мұсылмандық» шариғаттары қалыптасса, қазақ елі үшін 47-24=23 тәураттық негіз «мүміндікті» меңгеру болып табылады. Бұл жалпы халықтық ортақ ерекшеліктері ғана. Ал ішкі сыры күрделі болып 25-саны масһабымыз әрбір үмметтің ата заңы болып табылады. Арап елі ата заңын шариғаттан 24-тен негіз қылып алып сонымен тіршілік істерін жүргізсе, ал қазақ елі үшін бұл заңдылық мүлде жарамсыз. 24-сан құран ғылымы бойынша бастағы төрт сезім мүшесін; көру, есту, иісті сезіп, тілдегі дәм сезімін мен еріндегі сөз нәрін қалыптастыру, жетілдірумен байланысты. Ал 25 саны жалпы ойлау қасиетін яғни ми жұмыстары мен, төбедегі еңбек үсті шырыш қабықтаын жетілдірумен байланысты. Ал бас өзінше жетілмейді сондықтан тәнге берілетін барлық азықтармен, рухтың, қоршаған ортаның әсері және ұлтық, салтық ерекшелік әдет-ғұрыптарымызға шежіремізге, тарихымызға тікелей тәуелді болмақ. «Жақсы әйел жаман ерекектің басын, төрге шығарып ханзада қылар» деген мақалға жүгінсек неке тазалығымен, әйел затының қанына, жыныстық тазалық қуатына, қылығына еркектің басының жетілуі тәуелді болады. Олай болса ана тілінің тазалығы мен сөз байлығының, рухани азықтарының қазынасы- тарихатының қазақ шариғатына масхабының, михрабының 25-нің жетілуіне тікелей әсері бар. «Бас жоғары жаралған, мойы төмен, Қарашы дене біткен ретіменен. Істің басы-ретін танымақтық, Иман білмес тағатты қабыл демен.» Мойын әйел затынан келетін 13-түрлі қасиеттік қуатпен бекиді. Сол 13-ті қалай қанымызға сіңіруді көрсеткен Ясауи бабамыздың қалыптастырған ілімнің тарихат, мағрипат, ақиқат сатыларынан өткен қанымызда жазылған «Фурқанымыз» да «Нұр» сүресін толық меңгеріп пайғамбарымыз ескерткен 46-шы кітапты толықтай алып, ендігі масхабымыз 25+46=71-ші кітабпен, шариғатымыз да, масхабымызда ата заңымызда қалыптасу керек. 70-ші кітап Сани дәптерден оқылса, енді қайта «Бірімізді» толықтыруымыз керек. Ол үшін 24-тен оңға 24+23=47-ші кітап пайғамбар шапағатымен, 24+25=48-ші кітап Алла жолында соғысу мен ашық жеңістерге жетуді меңгеру үшін тағы оңға 24+21=45-ші кітапты өзіміздегі белгілерді, жер, су «Ғайып ерен қырық шілтенімізбен» қайта жалғануымыз керек. Сонда 46-шы кітабымыз «Алтауда араздастырмау» қағидасын меңгеру арқылы, ғылым-білімізбен, философия, психология жетістіктерімізбен саралап, тазарту арқылы 71-ші кітабымызды шамамызға қарай ала бастасақ сана-сезіміміз уақыт, заман талабымен ұштасып әлем алдындағы рухани бай, ден саулығы мықты, бақытты елдердің көшін бастайтынымыз сөзсіз. Шариғатта, масһабта керек. Онсыз діри рәсімдерді орындау ақылға да симайды. Бірақ қазіргі таңдағы жырым-жырым сауатсыз тәпсірлерден және надандық дәуірлердегі салтты түзеуге арналған шариғат емес тарих тезінен, сынынан өтіп әулие-әмбилеріміздің сөздерімен, істерімен бекіген шариғатымызды қайта сұрыптап қалыптастыратын ата заңымыздың «зайырлығын» түзеткен ақылға да, ар-ұят, парасатылығымызға лайық болар еді. Осы кемшіліктерді түзету үшін жаратқанан үкіммен кітабымыз ашылып, арамыздан елші тағайындалып, 21-жұлдызбен Айша анамыздың жалауы «Ұжданымыз, Ынсабымыз» 25-ші кітаптан тылсымнан хабар келіп, ұл, қыздарымыздың жүректерін ашу арқылы 21-ші кітап оқыла бастап еді, қазақтың шайтан адамдарының көмегімен, қалған төртті түгелдейтін 24-ші кітапты меңгеруге жәрдем беріп кемшілік, қателіктерін жабылып түзеудің орнына керісінше сайтанға айналып ши жүгірткен қылығымыз; Абай атамыздың 24-ші сөзі шариғатымыздың жағдайын; «Әй, не болсын! Жүз қараға екі жүз кісі сұғын қадап жүр ғой, бірін-бірі құртпай, құрымай таба ала ма?» Жүз қарамызды яғни малымызды бағатын шопандарымызды арапқа немесе, соларға табынған қазаққа бақтырып, екі жүзін татуластыратын кісісін өзге елден іздеген, алтауын жалғанға шығарып, артынан иттерін қосып, аулынан қуған әпенді дінші мен ғалымдардың еңбектерін, пәтуаларын Абай-Шәкәрім, әулиелеріміздің аманаттарымен салыстыра отыра, құран аяттарына мәсһабтық ұстаныммен жүздеген аяттарға серік қосып, жолпы дінге ортақ қосушы залымдар екенін дәлелденетін күннің де туатынын төбедегі, «бір» мен бөркіңіздей көріңіз егер бар болса, болмаса жоқ! Онда «Өзің үлкен қылығың бала-шаға мәз боп жүрсің бір күндік тамашаға».

Масһабшылар қателіктері және ата дәстүрі.

«Ең бастысы, Құран сөздерінің оқыған адамды жалықтырмауында. Мысалы, аударманы бірнеше рет оқыған адам жалығары сөзсіз. Ал Құран сүрелерін оқыған адам түсінбесе де ерекше рухани ләзат алады...» «Хадистердің бір мәселеде әр түрлі көзқарастарға себеп болуы, араб тілінің өте ерекше тіл құрлымына ие болуында. Мысалы, бір сөз араб тілінде әр түрлі қалыпта оқылғандықтан, мағыналары да оқылған формаға сай өзгеріп отыруына байланысты ғұламалар бір сөзден әр түрлі үкімдер шығарған (Ислам ғалымхалі. 27-бет) «Сондықтан кейбір сөздің «сөздік мағынасынан» тыс дыбысталуының өзі баяндайын деп тұрған жағдайды білдіріп жатады. Ал мұны аудармада беру мүлдем мүмкін емес.» (121-бет) … күнә жасау мен Аллаһ Тағаламен сөз таластыру арасында жер мен көктей айырмашылық бар. Бірі- күнә, бірі- күпір.» (И. Ғ. 41-бет) Муфтият дін ғалымдары және көптеген теолог ғалымдардыңда құран түгіл хадисті сауатты аудару қиын жауапты шаруа және көп еңбек етуді қажет ететінін мойындайды да сондықтан бұл ғылыми деректі өздерінің атақ беделіне астыртын пайдалану үшін құранды, хадистерді тек арап тілін білген адам ғана меңгеріп қалған халық солардың айтқанымен жүріп айдағанына көніп құдайындай имамдармен, дін ғалымдарына сенім келтіруді ислам әлемінің ең бір ақылға қақпан құрған хайуандық, адам аулайтын әрекетері болып табылады. Сондықтан құранды түсінбей жаттап алған және арап харіптерімен жүргізіп оқыған молда қандай да ғалымнан да жоғары тұру керек. Әлемдегі болып жатқан бүлікшілік әрекеттер мен өзіне қол жұмсау және ағайынын намаз оқымаса кәпір санап, «намазхан» яғни «тақуалық» жастардың бояма мақтанына айналып, ақыл-ой және ғалымдардың беделдерінің құндылығын түсіруге ат салысып жатақан мысалынан жоғарыда үзіндіні келтіріп кеттім. Абай атамыз; «Жатқа ал, ақырында босқа қал!» «Жұртың бәрі сөз сатқан, Сатып алып не керек? Екі сөзді Тәңір атқан- Шыр айналған дөңгелек» Екі сөз атаның шауқаты мен ананың қаны бірі аманат, екіншісі уәдеден адам баласы өмірге келеді сол екі сөз 20-санына дәрежелену үшін ана тілі мен ата баба аманатын сөзін, дәстүрін ұстанбаса тәңірдің ататынын ескерткен. « Кітапты молда теріс оқыр дағарадай болып сәлдесі. Малқұмар көңілі бек соқыр, Бүркіттен кем бе жем жесі?» Құранды ләзат үшін теріс оқығаннан ақыл құсы бүркітке айналып, тек өзінің нәпсісі үшін жұртың ақыл құсымен азықтанатынын ескерткен. Жас кезімізде үлкендер ұрысқанда; «Тауықтың миындай миың бар ма?» деуші еді. Енді жастарымызда торғайдың миындай ми пайда болса мешітке құтпаға жинап алған молдамыз бүркітін «ширик, серік» деп шақырып алады да қазақтың дәстүрін, дінін жоққа шығарып ақыл құсын аулап, жоғарыдағыдай бес сезімнің тұзағына түсіреді. Және бұл әрбір жұмада, көгілдір терезеден, басылымдардан және осындай кітаптардың ішіне байқатпай екі жүзді пікірлерді тықпалап, жетілмеген көк құрақ санасына теріс ақпарат алған жастарымыз жапай мәңгүтке айналдырып, енді жемісін көре бастадық. Демек муфтиятымыз біздердің жек көріп заңмен қудалаған діни ұйымдардың міндетін жеке өздері байқатпай атқаруды жөн көреді. Енді үкімет басшыларымыздың, ойшыл саясатшылырымыздың ақыл құстары тек боқ дүниені іздеумен қарғаға, сауысқанға айналып, жаратқаннан түсірген халықтың ірімшігін рухани азығын сыртан келген, ақылын, сөзін сатқан қу түлкілерге үлестіріп беріп жүр. Бұл жағдайға да Абай атамыз; «Сұм-сұрқия қу заман Гүл көрінен жігітке. Қызықты өмір жайнаған, Кеудесі толып үмітке… Сенісерге келгенде, Сене берер талғамай. Жұрты құрғыр сенгішке Тұра ма қулық жалғамай? Ары кеткен алдағыш, Мені –ақ алда, сөкпейін. Балы тамған жас қамыс, Ормасаңшы көктейін!» Ең болмаса 40-жасқа келмеген жастарды имам, қажы, сопы, намазхан атандырып рухын көктей солдырмаңдар деп ескертіпті аталарымыз. Енді масһабтың 24-кітап негізінде араптар елінің шариғат білімінің тәпсірі ескерсек, онда Ясауи бабамыздың алған 70-кітаптың 46-кітабын жоғалтқан, жасынға шығарған яғни пайғамбарлық жіптен, аян, түс көруден ажырап, оны жалғауға талпынған ата-жолын мазақтағанан осындай еліміздегі надандықпен, зұлымдықтардың себепшілері туралы Абай атамыз; Емен пен шілік деген мысал қалдырыпты. Сонымен Емен шілікке, қандай әлсіз ақылсыз, бейшарасың әттең менің жанымды өскеніңде саған қамқор болар едім деп оған шілік көнбеген екен. Ақырында дауыл соғып шілік бейшара олай құлап, бұлай құлап бірақ аман қалады да еменді дауыл тамырымен жұлып алған екен. Осы мысал Алатау бөктерінде болып, жаратқаннан ескерту түсті. Қаншама қайың, емен тектестер құлап, майда шіліктері аман қалды. Ғылыми ортада жүз жылға дейін қайтып келу қиын деген пікір туды. Сол сияқты үкімет басында, дін басында жүргендер емендер де абай болыңдар әйтеуір, үрім бұтақтарыңа жүз жылға дейін сынақ салам деген жаратқаннан белгі келді. Ондай рухани дауылдың да соғатын уақыты таяп қалды. әділ екеніне көп ұзамай шіліктердің де көзі жетеді. Тек күмән келтіре көрмеңіз! Құдайдың соты әділ де шындық!