Тіл ішкі жан дүние-ұят.

Адамның ішкі жан дүниесі яғни мінезі, қасиетік, қабілеттік ерекшеліктері оның сөзі мен тілінен (ұлтық) айқын көрінеді. Қандай сөздермен тіркестерді қолдануына байланысты және сөйлеу мәнерін сөз ырғағын талдай отырып (муза) сөйлеу барысындағы мінез құбылыстарын, тыныстары мен жеделдігіне орай адамнаң ерекшеліктерін, парасаттылығын тазалығын байқаймыз. Адамның сөйлеу мәнерінің біразы тума (мақам) беріледі де, көбі оқу-тәрбие барысында пайда болады. Әрбір адам баласының жыныс ерекшелігіне қарай ішкі қуатының көрнісі үндік, әуездік ырғағына тәуелді. Қазақта: «Қатын дауысты әйелде қуат болмас, еркек дауысты әйелде ұят болмас.» деп осы дауыс ерекшелігінің қазіргі таңдағы адамзат баласының әртүрлі қан азу ауруының қайдан пайда болатынын ескертеді. Әйел үнінің нәзік әуезді болған сайын ішкі қуатының жеткілікті екенін әйелдәк жыныстық қабілетінен 40 үйінің қалыпты жұмысын көрсетеді. Ал осындай қасиетті ұрпақ әкелуге бағыталған әйел затын еркек сияқты тәрбилеп ұят ошақтара сұқтардың көз, тілімен толтырып немесе үнін саудаға табыс табуға көзіне әншілікке айналдырып ауру, рухани мүгедек, бала туу қабілетін жоғалтқан болмаса өмір жасының қысқаруына әкеліп соқтырып жатады. Осындай еркекше тәрбие алмаған ұл бала да мінезі жіңішкерген сайын ішкі әуені үні әйелге қарай бейімделіп еркектік қуаты кеміп содан қан аурулары белсіздік т.б тіпті өз жынысына құмарлықтар әйелдік мінездер қалыптасады. Сондықтан құранда: «Әйел еркек кәсіптерің бөлек, бір-біріңнің артықшылықтарыңа қызықпаңдар» деп Раббымыз ішкі үн қуатын өзіндік ерекшелігін сақтауды ескерткен. Әрбір адам баласының ішкі үн қуаты қанның тазалығына 11 санына және 7 ішектің жұмысына тәуелділікте болады. Демек тамақтану тәсілдерімен үннің пайда болуы және әуезділік ерекшеліктері әр халықтың әдет-ғұрпына тәуелді түрде қалыптасады. Әйел затының үні мүшелдік толуына, әйелдік жыныстық жетілуіне байланысты қарай жеңіл түрде өзгеріске ұшырап қалыптасса, ал ұл баланың әрбір 8 жылда үні өзгеріске ұшырап, 40-қа келгенше 5-рет қалыптасады. Еркек затына дауысты ал әйел затына ішкі дыбысты меңгеруге бұйырылған. Дауыспен дыбыстың бір-бірімен қалыпты қатынас араласуынан күй яғни «музыка» туындайды. Оны әрбір пенденің өз мақамы болып қалыптасады. Тілдің тазалығының ұлтына, жынысына сай ерекшелік белгісі қан арқылы жүрекке діл болып зейнеттеліп, ділдің көрнісі үн болып табылады. Діл ар-ұяттың жемісі. Енді үнді өз көрнісін сақтап ұрпақтан ұрпаққа өткізіп отыру аманат. Ол аманат таңбалар және сөз арқылы атақарылады. Қазақ елінің бір таңбадан келесі таңбаға ауысып отырудыңда себебі осы ділдің жетілумен дінің толықтыруымен тығыз байланысты.

Таңба тілі сөздің бейнесі.

Тіл –деп қоршаған дүние заттарының, олардың әрекеттік, сапасын және нәрселердің арасындағы қатынас байланыстарын бейнелейтін белгілер жүйесін айтамыз. Сөз сөйлеу үшін белгілерді дыбыспен белгілеп тілдесу негізгі адамзатқа ортақ құрал болып осы негізгі тілдесу амалдары арқылы адамдар бір-бірімен өмірлік тәжірибе алмасады өмір сүту, тіршілік амалдарын үйренеді, игереді.

Тіл –заттарды, олардың қозғалысы, сапасы және қатынастарды білдіретін таңбалар жүйесі арқылы ақпарат жеткізетін құрал ретінде адамның тарихи саналы өмірінің нәтижесінің көрнісі болып, одан әрі өркендеуінің себептерінің қазына қоры болып табылады. Адамдар арасындағы ақпарат алмасу қоғамда қабылдаған таңбалар жүйесі арқылы бір-біріне ортақ ықпалды әсер ете алуына байланысты болып келеді. Бұндай таңбалар арқылы ықпалды әсер ету адам баласының ішкі жәй-күйін қалыптастырады. Себебі таңбаларға ақпараттық негіздің үннің, дыбыстың және сөз мәнерінің, қуатының мәндері жасырылады. Әрбір таңба оқылу барысындабелгілі бір тәңірлік қуат мөлшерін білдіреді. Таңбалардың үш немесе бес түрлі жасырын болмыстық бейнесі қуаты болады. Таңбаларды дұрыс мәнді сөзбен бейнелеу арқылы, сөйлесу қатынасын жетілдіріп әрі тіл заңдылығына ғылымына сай әрекеттер арқылы ішкі қуаттарды толық пайдалану арқылы қанның пайда болуын, тазалығын қалыптастырамыз. Адам ағзасындағы 5 қуатты бір ошақта, жүректе тоғыстыру сөз сөйлеудің жоғарғы нәтижесі болып, шешендік, ділмарлық еркшеліктерді қалыптастырады. Енді айтушы мен тыңдаушы, жеткізуші арасындағы толық түсіністік пайда болкы үшін ортақ ереже құралы болу керек. Ол ереже ұлтық тіл таңбалар қағидасы сол ұлтың әліп биі болып табылады. Сондықтан адамзат баласының қанының қалыпты тазалығын қалыптастыру үшін тіл шекарасын тәуелсіздігін және ережелерінің мұқият сақталуын қамтамасыз ете алған ел ғана өз елінде өзін еркін сезініп ұрпақ тазалығын сақтай алу мүмкіндігін алады. Тілдің өзінде мағына-ой болмайды, ол тек ойды өрнектеуге арналған әртүрлі таңба белгілердің жиынтығынан тұрады. Сондықтан әр халықтың өзіне тән тіл еңбегінің мектебі өз мәнінде жұмыс істегенде ғана адамдардың өз-ара түсінісу ерекшелігіортақ ұғымдардың жетістігі арқылы жүзеге асады. Қандайда болсын өзге ұлтың көркем сөздерін сол қалпында еліктеушілік немесе басқалай пайдалану арқылы сөйлеу мәнерін қалыптастыруға тырысу үннің жіңішкеріп немесе қанның азуына аурулардың пайда халықтар ортақ түсінігінің жетімдігі мен елдің рухани азуына әкеліп арты жаратушы тарапынан әртүрлі сынақтардың, өрт, су апатарымен өз ара тіл алмасу соғыстарына қан төгілуге әкеліп тіреледі. Әлемде жүріп жатқан соғыс, апаттар осы тіңлдің азуынан пайда болып жатыр. Сол сияқты тілдің шекарсын бекітіп тастап тек менікі дұрыс деп өзге елдің тілдік сөздерімен сауда-саттық жасап сөз қорын дамытып, жетілдіріп отырмаса осындай жағдайға түсу сөзсіз. Әлем елдеріндегі білімді елдердің тілдері тозып үндері азып, халықтарының ішкі жан-күйі дағдарысқа ұшыраудан, еркек әйелдердің мінездерінің ұқсастығы «гендірлік теңдігі» пайда болуынан, тегіс ән салып бірін-бірі жұлдыз сайлап енді ұрпақ өнімін қалыптастыру қабілеттері жоғалып, үлкен әлеуметтік дағдарысқа кірді. Жуық арада халықтар саны күрт азайып, кейбір білімді халықтар бұрынғы жоғалып кеткен халықтар соңынан кетері сөзсіз. Қазақ елінің таңбасының мәні , ғылымы әлі толық ашылмағандықтан әзірше даму үстіндеміз. Бірақ тілдесу ғылымы іс әрекетердің қажеттілігіне, адамдар арасындағы қатынастардың қандай дәрежеде жүруіне байланысты. Азған елдердің тозған әдеттерімен қандайда болсын жетік тілді аздырып сынақтарға, түсіп қанның азуына соқтыруға болады. Ең үндік жағынан жетік тіл арап тілі де осы қасіретке ұшырағанын адамзат баласы көп ұзамай көз жеткізетініне толық сендіруге болады. Бірақ таңба тұрақты. Тіл әрбір халықтың жермен 19 санымен байланысты өзіндік өнімі ерекшелігі болу шарт. Осыдан енді жоғарыда тілдің үш қасиетін ескертіп өтсек енді тілдің жерге байланысты үш қадірі пайда болады. Ол қадірі көру, есту арқылы дұрыс ойлау жүйесін қалыптастыру керкек. Ойлау жүйесі жерге және көкке тәуелді түрде шаруашылық жүргізу амалдары, әдет-ғұрып, салт-дәстүр болып ғасырлар бойы қоршаған ортаға, ел тарихына қайталанып келетін оқиғаларға байланысты болмақ. Қай жерде өмір сүрсең сол жердекгі бұрынғы мыңдаған, жүздеген жылғы оқиғалар, апатар белгілрі заманына сай қайталанып отыру мен халықтар мінезінің шаруашылық т.б ерекшеліктерін қылықтарын қалыптастырып отырады. Хайуанаттар және жануарлар әлемі жылына төрт, екі рет түрлденіп отырса адамдар ортасы 100 жылда өзгерістерге ұшырап отыруы шарт. Қазақта; «Елу жылда ел жаңа, жүз жылда қазан» деп осы өзгерістерді ескерткен. Сондықтан үнемі жеті атамен өлшеп, қызға қырық үйін қалай таза ұстауды үйретіп үнді жоғалтпау шежіре ағашын уақытылы суару осы тіл қадырін сақтау болып табылады. «Қызылбастан қыз алсаң үн жоғалар, үн жоғалса көкіректен сөз жоғалар» деп сыртан қыз алудың өзінің қазақта қатаң ережесі болған. Олай болса тіл жеке пенденің ғана емес халықтар өнімі болашақ ұрпақтарға қалдыратын қазына байлық. Тіл өмір өзегі. Негізінен жер бетінің адамзат қауымына берілген тіл өнімі нәсілдік белгі болып қалыптасып, 200 нәсілдік яғни тілдік ерекшелік болып, оның 102 бөлігі Адам-ата қауымына тиісті болып, біздер үшін ақиреттен берілетін ақпарат болса 98 нәсілдік белгіні дамытып қалыптастырып болашақта үндердің бірленуі және бірін-бірі отарлау сөз соғысы арқылы атқарыла бермек. Сондықтан үндік ерекшелікті ұрпақтар тазалығын қалыптастыру үшін тіл ғылымы бар ғылымның атасы және ұлт еркіндігінің халықтар достығының, өз ара татуластығының негізгі шек арасымен толық бейнесін қалыптастырады деп ұғынуымыз керек.